مخزن ضربه گیر تحت فشار (Airchamber)

ضربه قوچ چیست؟

ضربه آبی یا ضربه قوچ در خطوط لوله را شايد بتوان پيچيده‌ترين و در عين‌حال جذاب‌ترين پديده در نظر افرادي كه با سيستم‌هاي پمپاژ و انتقال سرو كار دارند به حساب آورد و مخزن ضربه گیر تحت فشار (سرج تانک) (Airchamber) یکی از راه مقابله با پدیده مخرب ضربه قوج در ایستگاه های پمپاژ میباشد.

ضربه قوچ از تغيير ناگهاني سرعت جريان در خط لوله به وجود مي‌آيد و از آنجا كه در مدت زمان بسيار كوتاهي اتفاق مي‌افتد به آن جريان ناماندگار (Transient) مي‌گويند. اگر در جريان ماندگار در برآورد پارامترهاي مختلف از قبيل افت هد اصطكاكي لوله، افت هد فرعي متعلقات لوله و غيره اشتباهي رخ دهد ممكن است سيستم نتواند آب مورد نياز را با فشار مطلوب تامين كند. ليكن در حالت جريان ناماندگار معمولا مشكلات جدي در خطوط انتقال به‌وجود مي‌آيد. زيرا اين نوع جريان مي‌تواند باعث ايجاد فشار‌هاي اضافي، صدا، خلاءزايي و ارتعاشات در سيستم آبرساني شود.

مخزن ضربه گیر یا سرج تانک تحت فشار  (Airchamber)

در اين نوع از مخازن آنتی سرج، هواي فشرده در بالا و آب در پايين قراردارد. بعد از اينكه پمپ از كار افتاد و فشار در خط لوله كم شد (فشار منفی)، هواي فشرده در سرج تانک باعث مي‌شود تا آب از مخزن هوای تحت فشار به خط لوله جريان يابد. در نتيجه هواي درون مخزن آنتی سرج و فشار آن كاهش خواهد يافت. ميزان كاهش فشار هواي درون سرج تانک به مقدار حجم اوليه هوا، فرآيند ايزوترم هوا و ميزان تخليه آب آن بستگي دارد. با تخليه آب از درون مخزن به خط لوله، كاهش سرعت آب در لوله به تدريج صورت گرفته و از فشارهاي كم جلوگيري به عمل مي‌آيد كه در نتيجه، پديده جدايي ستون آب رخ نخواهد داد. همچنين در حالتي كه فشار خط لوله بالا مي رود (فشار مثبت)، فشار خط لوله كاسته مي شود.
تانک های ضربه گیر تحت فشار (Airchamber) مطمئن‌ترين وسيله جهت كنترل ضربه قوچ در دو حالت افزايش و كاهش فشار است. نياز اين وسيله به تجهيزات تأمين هواي فشرده و نيز هزينه نگهداري بالا از مسایل آنها هستند.

تجهیزات جانبی مخازن ضربه گیر تحت فشار 

علاوه بر اهمیت طراحی و ساخت مخازن ضربه گیر، طراحی و ساخت تجهیزات جانبی این مخازن بسیار حیاتی بوده و بایستی با آنالیز ضربه قوچ، شرایط پروژه و… مناسب ترین تجهیزات از لحاظ فنی و مالی را طراحی و تهیه کرد. جهت اطلاعات بیشتر در خصوص تجهیزات جانبی سرج تانک ها بر روی این بخش کلیک بفرمایید یا با کارشناسان ما تماس حاصل بفرمایید.

نشریه شماره 517 با موضوع دستورالعمل انتخاب و طراحی تجهیزات مقابله با ضربه قوچ در تأسیسات آبرسانی شهری 

این دستور العمل در سال 1388 توسط برخی از اساتید صنعت آب و فاضلاب جهت طراحی و اجرای صحیح تجهیزات مقابله با ضربه تهیه و منتشر شده است. توصیه می شود کارفرمایان و شرکت های مهندسین مشاور محترم جهت رفع ابهامات احتمالی این نشریه را مطالعه بفرمایند یا جهت مشاور رایگان با کارشناسان ما تماس بگیرند.

جهت دانلود نشریه شماره 517 با موضوع دستورالعمل انتخاب و طراحی تجهیزات مقابله با ضربه قوچ در تأسیسات آبرسانی شهری اینجا کلیک کنید.